Crossen in de achtertuin van Wout van Aert

De Kempense Heuvelrug tussen Herentals en Retie is de achtertuin van Wout van Aert. Dit is het grootste reliëf van de Antwerpse Kempen, een langwerpige bult van dennenbossen, landduinen, heidevelden en vennen. Maar vooral: heerlijke zand- en grindwegen. Een paradijs populair in verschillende disciplines: cyclocross, mountainbike en gravel.

Lees verder onder de foto.

Met deze gravelroute gingen we op zoek naar het perfecte evenwicht tussen de typische pittige zandklimmetjes waar je een splijtende demarrage kan plaatsen, de slingerende single tracks die je een bobsleegevoel geven, en de bredere zand- en grindwegen waar je kan recupereren of aan een stevig tempo doorvlammen.

Na nog geen 2 kilometer fietsen vertoef je al in volle natuur. De Rozenstraat, een parel van een grindweg door het Olens Broek, leidt je recht naar de Heuvelrug.

Speeltuin van Herentals en Kasterlee

Als de grove dennen verschijnen, klim je de Heuvelrug op. Een smal paadje is je toegangspoort tot de wereld van zand en dennennaalden. Hier krijg je al een paar pittige klimprikjes voor de wielen: duwen tot je op de landduin bent, en even later rijd je over prachtige zandpaden door een open heide.

Een volgende helling is al wat pittiger, maar kronkelt heerlijk mooi naar de top van de landduin. Hier moet je al serieus stoempen om boven te geraken tussen een diep uitgesneden wand.

Amper een paar kilometers verder is het opnieuw klimmen geblazen, dit keer in het cyclocrossparcours van Lichtaart (van september tot februari zie je hier profs trainen). Spijtig genoeg mag je er tussen 1 maart en 1 september niet op met de fiets. Het prachtig stukje natuur wordt in die periode voorbehouden voor wandelaars. Maar niet getreurd: in Retie volgt nog een cyclocrossparcours waar je wel heel het jaar op mag.

Lichtaart is een verharde wereld in het midden van de heuvelrug. Gelukkig ligt onderaan nog één strookje bos, met een prachtige grindweg die de verbinding maakt: de Bekenbaan.

Via het Corneliuspad aan een kapelletje voor Sint-Jozef klim je opnieuw de Heuvelrug op. Na een korte krachtinspanning op een zandklimmetje ben je in één ruk aan de windmolen van de Kabouterberg.

Stroomgebied van de Kleine Nete

Even genoeg gedraaid en gekeerd tussen de hoge dennen. Hier trek je de weide wereld in over lange, brede, zanderige grindwegen door uitgestrekte velden.

Dit is het stroomgebied van de Kleine Nete. In de helft van de 19e eeuw, tijdens de eerste levensjaren van België, veranderden de mensen grote delen van de onmetelijke heide in landbouwgebied. Je voelt nog een beetje welk landschap toen ontstond, het boerenvlaanderen van weleer.

Langs het kanaal Bocholt-Herentals, een van de 7 Kempische kanalen, ligt een fenomenale grindweg. Als je hier de wind in de rug hebt, kan je vliegen over het grind.

Meteen daarna neem je een grindweg die kaarsrecht het Prinsenpark binnenloopt en dan in een paar mooie bochten tussen de bomen van het park trekt. De Koninklijke familie liet dit landschapspark bij Retie aanleggen, met mooie slingergrindwegen tussen exotische boomsoorten.

Kort daarna volgt het crossparcours van Retie: minder pittig dan dat van Lichtaart en daarom kan je er een constante flow en hoge snelheid aanhouden met je fiets als bobslee. Je kan de hartslag weer laten dalen en tot rust komen bij een grote paardenweide in het midden van het bos.

Vanaf het begin van het kanaal tot aan de middeleeuwse graanwatermolen van Retie kan je 15 kilometer non-stop off-road racen. En na een kort stukje asfalt duik je snel weer de velden in, over de brugjes over de Nete, dwars door de Hodonkse boomkwekerijen.

De volgende 5 kilometer zijn redelijk fantastisch. Vlak naast een kronkelende gracht achter Camping Berkenstrand loopt een paadje. Je rijdt heel dicht naast het water. Een ingenieus systeem van kleine grachten loopt als wijd vertakte aderen door de landbouwgronden van Retie, Dessel en Mol. Je komt uiteindelijk bij de Goorvijver, een grote moerputvijver in het midden van heidegebied.

De Goorvijver is het uiterste oostelijke en middelste punt van de route. Je bent hier op amper 7 kilometer van de Nederlandse grens. Maar hier maak je rechtsomkeer, voor 25 vlakke kilometers (op een paar pittige stukjes in de Looiendse Bossen na) die je opnieuw naar de poort van het heuvelende zandland van Kasterlee leiden.

Finale

Onder de N19 tussen Turnhout en Geel neem je afscheid van de wereld van asfalt en beton, want daarachter neem je een grindweg door het Ossengoor, recht de Heuvelrug op: duinklimmetjes, kronkelbaantjes door het bos van de Witte Bergen, en een snelle grindweg rakelings langs het Zwart Water.

Dat is een ven waar je restanten van de vroegere uitgestrekte heide ziet. Dit landschap is dan ook beschermd gebied.

Onderschat deze finale niet. De route gaat nog over redelijk intensieve paden door het Lavendelven en Bosbergen. Maar eenmaal aangekomen op het hoogste punt van de heuvelrug, kan je de 24-meter hoge Toeristentoren beklimmen voor een adembenemend panorama. Er resten je nog 10 mooie, rustige uitbolkilometers langs de Kleine Nete.

Met dank aan De Haventrappers voor de tips.

Download de route nu gratis  bovenaan deze pagina of via onze Komoot-account.

Leuke adresjes:

• Mill Hill, Kasterlee (km 18 van de lange route)
• ’t Meulezicht of De Retiese Watermolen (km 36 van de lange route)
• Moor than Koffie, Retie (km 49 van de lange route)
• De Pelleman, Kasterlee (km 82 van de lange route)
• ’t Haveke, Jachthaven Herentals (op 3 kilometer van het start -en eindpunt van de route)

Korte routes:

• 70 km: https://www.routeyou.com/nl-be/route/view/10407340/gravelbikeroute/grit-kempense-heuvelrug-herentals-kasterlee
• 85 km: https://www.routeyou.com/nl-be/route/view/10407489/gravelbikeroute/grit-kempense-heuvelrug-kasterlee-retie (Parkeren aan Mill Hill in Kasterlee, of met de trein tot naar het station van Geel. Van daar is het slechts 5 km fietsen tot aan het vertrekpunt aan Mill Hill.)