Toen Tom Boonen ons anderhalf jaar geleden vertelde over zijn Jaegher die hij zou laten bouwen in Columbus XCr-staal voelden we opnieuw wat jaloezie opborrelen, want we hadden al herhaaldelijk staan kwijlen bij dit soort fietsen. Ein-de-lijk was het onze beurt. Vanuit Italië bereikte ons een kartonnen doos die onrecht deed aan de schoonheid die binnenin verborgen zat.
Opgestaan uit de doden
Het verhaal achter Stelbel is redelijk uniek. Stelio Belletti stampte zijn fietsmerk in 1973 uit de grond en was pionier in het TIG-lassen van stalen frames, maar in 1990 was het verhaal al ten einde. Tot plots in 2013 Andrea en Alessandro opnieuw contact zochten met Stelio. Onder zijn begeleiding brachten ze het merk opnieuw tot leven. Net zoals vroeger zien we geen lugverbindingen tussen de stalen buizen, maar nu zijn het moderne buistypes die TIG worden gelast.
Geen gravelbike maar gravelracer
De Nina XCr is de snelle gravelfiets bij Stelbel. Terwijl de gewone Nina banden tot 47 mm breed toelaat, is dat bij de XCr maximaal 42 mm. Daarmee mikken ze vooral op de gravelracers of fietsers die asfalt mixen met lichte offroad. Ook van een snelle bikepackingtrip is deze Nina XCr niet vervaard. Je kan er spatborden en tot drie bidonhouders op monteren, en er zijn montagepunten voor een bovenbuistas en frametas. Steekassen, Flatmount-remklauwen en een tapered vorkbuis zijn modern, terwijl een extern balhoofdstel van Chris King voor een retro accent zorgt.
Dat zijn dan de elementen die vaststaan, maar de rest kan je zelf kiezen. Interne of externe bekabeling voor mechanische of elektronische groepen, extra montagepunten of andere details. Het belangrijkste is echter het contact tussen fabrikant en klant omwille van de geometrie. Er wordt overlegd, gepraat over rijstijl en wensen, een CAD-tekening doorgestuurd, geanalyseerd en verfijnd, en pas dan wordt er gebouwd.
Voor de duidelijkheid, wij mochten op pad met een testmodel dat niet op onze maat was gemaakt. Over die custom geometrie kunnen we dus niets vertellen, maar wel over de rijkwaliteiten. Wie nog nooit met een moderne stalen race- of gravelfiets heeft gereden, zal grote ogen trekken van de vinnigheid en directheid. Met zijn 1880 gram kan je het frame natuurlijk niet licht noemen, maar in de wereld van stalen fietsen is dat wel een cijfer waarmee je thuis mag komen. De stijfheid is wel optimaal en is niet te vergelijken met de flexibelere fietsen van vroeger. Dat reflecteert zich in een veel betere startsnelheid, waardoor je nooit het gevoel hebt dat je met een te zware fiets onderweg bent.
Tegelijk is het door die eigenschappen niet de zachtste fiets om over zwaar terrein te rijden. Daar moeten we wel meteen bij vermelden dat de gemonteerde banden maar 35 mm breed waren. We hebben er ook bredere banden van 42 mm op gebruikt en het verschil in comfort was aanzienlijk. We vermoeden dat 40 mm perfect is voor het meeste gravelwerk in Vlaanderen, maar veel hangt af van jouw routes en wensen.
Gelikt lakwerk
Koop je zo’n custom fiets, dan wil je ook dat dat duidelijk zichtbaar is. Met deze Stelbel is dat alvast geen probleem. Uiteraard zijn de kleuren net als de geometrie volledig naar wens te kiezen. Onze fiets was gelakt in een parelmoerwit met zachte oranjeroze accenten en blank staal – het kan toch niet roesten. De gegraveerde details zijn eveneens de moeite. Die zorgen voor een toets van klasse die je met een ander framemateriaal bijna niet kan bereiken. De perfecte lasnaden duiden dan weer op het nodige vakmanschap. De Columbus Futura Gravel-voorvork weegt maar 450 gram en is net als de stuurpen, het stuur en de zadelpen in hetzelfde kleur geverfd als het frame. Dat laatste trio komt trouwens uit het topgamma van Deda Elementi. Daarbij zouden we zelf kiezen voor een wat kortere stuurpen en een stuur met een lichte flare, maar zoals gezegd kan je alles naar wens kiezen.
Naast de headset van Chris King kunnen we trouwens geen merken meer vinden die niet uit de Laars komen. Het zadel is een minimalistisch maar relatief comfortabel Selle San Marco Allroad, het stuurlint van Fizik, de titanium bidonhouders van Stelbel zelf (met een ‘S’ in het midden), en de groep en wielen van Campagnolo. Die Ekar 1×13 wordt door iedereen op de redactie als enorm aangenaam bestempeld. De sprongen tussen de versnellingen zijn heel mooi verdeeld, het schakelen gaat vlot en het remgedrag is simpelweg uitmuntend.
Conclusie
Wie de charme van modern staal ten volle kan appreciëren en de Italiaanse flair van een merk als Stelbel wel kan smaken, heeft met de Nina een snelle gravelbike te pakken. Zowel geometrie, details als (knap uitgevoerd) lakwerk kan je helemaal naar wens overleggen met de ontwerpers in Italië. Tegenover dat soort maatwerk staat uiteraard een bijpassend prijskaartje. De frameset kost 4290 euro en de volledige fiets met Ekar en Campagnolo Shamal Carbon-wielen kost 8100 euro. Het Italiaanse grind moet je er gewoon even bij fantaseren.