Specialized verruimt zijn gravelgamma. De Diverge blijft de comfortabele allround gravelbike, de vernieuwde Crux wordt de lichte, directe gravelfiets die ook op een crossparcours perfect mee kan.
Jarenlang probeerden de fabrikanten het publiek te overtuigen dat een crossfiets niet geschikt was als gravelfiets, maar wie al eens een bredere band op zijn crosser heeft gelegd, weet dat die – zeker op de snellere parcoursen – dienst kan doen als grindvreter. Alleen de ruimte voor echt brede banden ontbrak vaak. De nieuwe Specialized Crux lost dat vlotjes op. Hij biedt ruimte aan 47 mm breed rubber (of 2,1” op 650b-wielen). Specialized heeft het daardoor niet over de verhouding stijfheid/gewicht, maar ‘clearance to weight’ (bandruimte ten opzichte van het gewicht). Onze eerste vraag luidde natuurlijk: is het daardoor wel nog altijd een echte crossfiets of zijn er te veel compromissen gemaakt? Bij Specialized verzekerden ze ons dat de nieuwe Crux een gravelbike is die probleemloos voor crosswedstrijden kan worden gebruikt. Deze versie zou zelfs een nog betere crosser zijn dan de vorige. Zdenek Stybar zou er volledig weg van zijn en Maghalie Rochette won er meteen haar eerste crossen mee. Ian Boswell won er dan weer gravelraces mee.
Naar het beeld van de Aethos
Het gewicht is zonder meer indrukwekkend. Amper 725 gram weegt het frame van de S-Works, waardoor de complete fiets maar 7,25 kg weegt. Bij het 10R-frame van de Pro, Expert en Comp is dat 825 gram voor het kader, wat nog altijd enorm licht is. De uiterlijke gelijkenissen met de ultralichte Aethos zijn dan ook duidelijk aanwezig. Specialized trok lessen uit de ontwikkeling van die klimfiets en hanteert daarom ook voor deze Crux rondere buisvormen met een kleinere diameter om stijfheid, gewicht en soepelheid perfect op elkaar te kunnen afstemmen. De dikte van het carbon is consistent en de structuur loopt mooi door over het hele frame, zonder gebruik te maken van al te ingewikkelde carbon vormstructuren.
Qua framegeometrie kozen ze bij Specialized voor een één centimeter langere reach (naar analogie van moderne mountainbikes voor meer stabiliteit) en een lage voorkant (want het blijft toch een wedstrijdfiets). De 425 mm lange achtertrein is even lang als bij de vorige Crux en 5 mm korter dan bij de Diverge. Wie wil, kan een dubbel crankstel monteren, maar dan wel eentje die wat meer naar buiten komt, zoals een Shimano GRX, én het moet een elektronische voorderailleur zijn, aangezien er geen mechanische kabels kunnen passeren.
Eerste indruk
We mochten meteen vol aan de bak tijdens een eerste testrit in en om Leuven, net na het WK. De Nederlandse collega-testredacteurs en de Specialized-crew staan niet meteen bekend als trage jongens, dus was het aanklampen geblazen tijdens ons tiende ritje na de revalidatie van de sleutelbeenbreuk. Na 75 kilometer en zo’n 750 hoogtemeters plakte onze tong niet alleen aan ons voorwiel, maar konden we ook een correcte balans opmaken van deze Crux. Al tijdens de eerste lendenrukken in de stad merkten we dat deze cross-/gravelfiets gretig aanzet. Op de bos- en grindwegen later op het parcours konden we de directheid in het sturen gemakkelijk ontwaren. Wie houdt van een snelle fiets, heeft aan deze Crux een vette kluif. Tijdens het klimmen konden we hem gemakkelijk in bedwang houden, dus van moeilijk doen, steigeren of te nerveus over de weg slingeren is geen sprake.
Dit is natuurlijk niet de eerste snelle gravelbike. Veel vroege gravelfietsen stamden bijna rechtstreeks van de crossfiets af. Waar deze Crux daarvan afwijkt, is niet alleen met de bandruimte voor 47 mm, maar ook met de soepelheid waarmee hij zich laat sturen en rijden. Op onze S-Works-versie zat nochtans geen comfortabele Terra-zadelpen, maar de lichte Alpinist. Toch kregen we geen al te harde klappen te verwerken. Dat zouden we anders snel gemerkt hebben, gezien de huidige, fragiele staat van ons lichaam. De Diverge filtert vanzelfsprekend nog veel meer trillingen en klappen weg dankzij de FutureShock-demping onder de stuurpen, maar we moeten toegeven dat deze Crux perfect als gravelbike kan dienen in de Lage Landen of voor snelle gravelritten en -wedstrijden. De Diverge richt zich dan meer op de avontuurlijke fietser die nog meer MTB-trails in zijn parcours opneemt en de bevestigingspunten voor tassen en spatborden (die op de Crux afwezig zijn) kan benutten.
Het lage gewicht is duidelijk voelbaar in het speelse en directe gedrag, en maakt deze fiets mede door zijn hoge stijfheid ook inzetbaar als gewone racefiets. Monteer er 30 of 32 mm koersbanden onder en je kan je asfaltritjes probleemloos aanvatten zonder te moeten vrezen dat je eraf zal worden gereden. Uiteraard spelen ook de onderdelen mee in het rijkarakter. Op dat vlak heb je niets te klagen met een SRAM Red eTap AXS-groep met de nieuwe XPLR-gravelcassette (10-44t) en -derailleur, lichte en brede Roval Terra CLX-wielen en Terra Carbon-stuur, het altijd comfortabele S-Works Power-zadel, en de eigen Specialized-banden. Dat zijn de Pathfinder Pro 2Bliss Ready-banden van 38 mm breed. Die rollen heel vlot en zijn perfect voor het grind, maar als je veel modderpassages hebt, bind je beter je schaatsen aan om het glijwerk voor je rekening te nemen. Met andere woorden, in de winter zouden we zeker kiezen voor een modderband zoals de Rhombus.
Uitvoeringen
Specialized biedt vier verschillende uitvoeringen van de Crux aan. Te beginnen met de S-Works met SRAM Red eTap AXS XPLR 1×12, dan de Pro met Force AXS en Roval Terra CL-wielen, de Expert met Rival AXS en Roval Terra C en ten slotte de Comp met mechanische Rival 1×11 en DT Swiss G540 Disc-wielen.
S-Works Crux: 12.000 euro
Crux Pro: 8000 euro
Crux Expert: 6000 euro
Crux Comp: 4000 euro
S-Works Crux frameset: 4500 euro
Crux 10r frameset: 3000 euro