Gravelen met een crossfiets? Zo’n gek idee is dat heus niet. Alleen zijn er wel een paar dingen waar je rekening mee moet houden. De smallere banden bieden minder comfort, vaak zijn er weinig of geen nokjes voor extra bidonhouders, spatborden of fietstassen en de geometrie van een crossfiets is vooral gericht op flukse stuurbewegingen en snelle, explosieve acceleraties, eerder dan op stabiliteit en vergevingsgezindheid in het stuurgedrag. Wie daarmee kan leven, kan dus gerust ook in een crosser investeren. Misschien wel in deze Stevens Vapor 1×11.
‘His purple highness’
Een eerste blik op deze cyclocrosser met gravelallures doet het toch meteen kriebelen om ermee aan de slag te gaan. Wat ziet die paarse kleur er netjes uit. Stijlvol en tijdloos als je ’t mij vraagt, maar als grote Prince-fan ben ik misschien wat bevooroordeeld. Ook de subtiele Stevens-branding, nette lasnaden en de klassieke framevormen kunnen me wel bekoren. De staande achtervork is nog helemaal bovenaan de zitbuis aangezet en de bovenbuis loopt haast kaarsrecht zodat je de fiets makkelijk kan ‘schouderen’ tijdens het cyclocrossen. Ook al gooi ik nooit een fiets over mijn schouder, ik vind het er gewoon knap uitzien. Al zijn er ook meteen een paar afknappertjes die me wat afremmen in mijn paringsdans. De kabels en remleidingen die nog buitenom lopen bijvoorbeeld. Al zullen de meer praktisch denkende gravelbikers onder ons dat misschien eerder een voordeel vinden. Een stuur, kabel of leiding vervangen gaat immers een stuk vlotter als de kabels niet in het frame en de stuurpen verwerkt zitten. Waar ik minder begrip voor heb, is de afwezigheid van beschermende stickertjes ter hoogte van het bracket en de liggende achtervork. Ook de pressfit BB86-trapas is en blijft een risico op een fiets waar je geregeld stof en modder mee hapt.
Als een ham op een eetfestijn
Wat doe je ook als je een fiets voor het eerst ziet? Juist: hem zoals een ham op een eetfestijn opheffen om dan een compleet foute inschatting van het gewicht te maken. Ik schat, los uit de pols, 9,5 kilogram! Maar de enige echte weeghaak op de redactie schaaft daar toch nog een flink stuk aan af. De Vapor gooit amper 8,9 kilo in de balans. Dat is toch geen verkeerde waarde voor een fiets waar zowat ieder onderdeel – met uitzondering van de carbon voorvork – van aluminium is gemaakt. De merkeigen Oxygen Scorpo zadelpen, stuurpen en stuurbocht zijn allen alu. Een goeie verstaander weet dan ook meteen dat de Vapor niet zal uitblinken qua comfort. Een aluminium-allegaartje gedraagt zich op moeilijk terrein vaak als een wilde hengst die net de hak van een cowboylaars in de zij geplant kreeg. Combineer dat met amper 33 millimeter brede Schwalbe X-Pro cyclocrossbanden die niet tubeless gemonteerd zijn en je zet dus je maar beter schrap zet voor een bonkige rit. Ook het smalle Oxygen Triton-zadel bood niet meteen de ‘tender loving care’ waar ik op hoopte. Alles samengevat: de Vapor 1×11 is niet de meest comfortabele tweewieler waarop ik de afgelopen maanden heb plaatsgenomen. Een carbon zadelpen zou een slok op de borrel kunnen schelen.
Retestrakke rit
De fiets enkel en alleen op vlak van comfort afrekenen, zou onfair zijn. Een aluminium frame hoeft zeker niet automatisch slecht nieuws te zijn. Ok: carbon is lichter en het absorbeert trillingen vanaf het wegdek beter. Maar aluminium is een stuk budgetvriendelijker én sowieso ook erg stijf, wat vaak garant staat voor een retestrakke rit. Dat is aan boord van de Stevens Vapor niet anders. Geholpen door het lichte gewicht ga je er met deze aluminium crosser vlotjes vandoor. De noppenbanden van Schwalbe en de sobere DT Swiss C1800 Spline-wielen zijn een remmende factor, maar toch voelt de Vapor als een snelle en bovenal wendbare fiets aan. Niet iedereen zal het heel directe stuurgedrag van zo’n crossfiets appreciëren, maar samen met de andere leden van het testpanel kan ik dit aspect van de Stevens wel smaken. Het rijgevoel is fijn en allesbehalve sloom. De Vapor is mooi in balans.
Verzet voor laaglanders
Over het algemeen blinken crossfietsen niet uit op vlak van inzetbaarheid en dat is bij de Vapor niet anders. De ruimte voor bredere banden is vrij beperkt. Zo’n 38 à 40 millimeter breed rubber is het maximum. Er zijn ook amper nokjes voor tassen voorzien aan het frame en de carbon voorvork. Logisch, want een crossfiets dient om een uur vollebak te knallen, niet om met je hele hebben en houden over een stoffige prairie te dwalen. Spatborden en een extra bidonhouder monteren kan dan weer wel. De aandrijving met een 1×11-speed Shimano GRX810 groepset werd door het voltallige testpanel gesmaakt. De tandwielcombinatie – 40 tanden vooraan en een 11-34 cassette – is vooral op gebruik in de Lage Landen gericht. Wie regelmatig bergachtiger oorden opzoekt, houdt hier dus ook maar beter rekening mee.
Conclusie
Aan de Stevens Vapor 1×11 hangt een prijskaartje van 2339 euro. En het moet gezegd: voor die prijs is er met deze fiets helemaal niks mis. Hij rijdt vrij hard en voor z’n comfort moet je hem niet in huis halen. En ook bikepacking of erg lange dagen in het zadel zijn niet meteen aan hem besteed. Maar de grote framestijfheid en het lichte gewicht van 8,9 kilo zorgen er wel voor dat je met deze fiets flink tekeer kan gaan. De Vapor reageert erg direct op input en mocht je investeren in een lichtere wielset en een stel banden met een minder uitgesproken profiel, dan krijgt je snelheid sowieso een extra boost. De GRX810-afmontage is in deze prijsklasse bovendien een pluspunt en helpt ook het gewicht te drukken.
Meer info vind je op de website van Stevens.
